Το πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα πρωτοστατεί στο PHARM, ένα πρωτοποριακό Ευρωπαϊκό σχέδιο για την πρόληψη εγκλημάτων μίσους κατά των μεταναστών και των προσφύγων
Ο Carlos Arcila, από το Παρατηρητήριο Οπτικοακουστικού Περιεχομένου, (USAL), αποτελεί τον βασικό ερευνητή μίας πρωτοβουλίας η οποία αναπτύχθηκε από κοινού μεταξύ του Ελληνικού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Ιταλικού Universita Degli Studi di Milano.
Το PHARM (Preventing Hate Against Refugees and Migrants) αποτελεί ένα ευρωπαϊκό έργο χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση εντός του πλαισίου για τα Δικαιώματα, την Ισότητα και την Ιθαγένεια (REC-RRAC-RACI-AG-2019)
Η μεταναστευτική κρίση, η οποία πλήττει την Ευρώπη με ιδιαίτερα σκληρό τρόπο εντός της παρούσας χρονιάς του 2020, αποκάλυψε την υπάρχουσα σχέση μεταξύ δημόσιου και πολιτικού λόγου και συμπεριφορών και απόψεων που συνεπάγονται μίσος έναντι σε ομάδες προσφύγων και μεταναστών. Οι ειδικοί παρατηρούν σταδιακές αλλαγές και, σε αυτήν την περίπτωση, αρνητικές επιπτώσεις οι οποίες μεταφράζονται σε μία συγκεκριμένη κοινωνική αντίληψη για την μετανάστευση η οποία πηγάζει είτε από τον φόβο αλλαγής των τοπικών εθνικών ισορροπιών, είτε από επίπεδα άγχους τα οποία συνδέονται με την πιθανή άφιξη ατόμων τα οποία σχετίζονται με την τρομοκρατία. Οι αλλαγές αυτές έχουν καταστήσει σαφή την παρουσία τους στο διαδίκτυο μέσω της ρητορικής μίσους, ενώ έχουν επίσης μετουσιωθεί και σε εγκλήματα μίσους.
Για την ακρίβεια στην χώρα μας τον τελευταίο χρόνο σημειώθηκαν συνολικά 1.706 περιπτώσεις (6,8% περισσότερο από ότι το 2018) σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών στην «Έκθεση για εγκλήματα μίσους στην Ισπανία για το 2019». Σε αυτό το πλαίσιο, το Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα θα ηγηθεί του ευρωπαϊκού έργου Πρόληψης Μίσους Κατά Προσφύγων και Μεταναστών (PHARM) μιας καινοτόμας πρωτοβουλίας με σκοπό την αποτροπή εγκλημάτων μίσους έναντι των κοινωνικών ομάδων μεταναστών και προσφύγων, η οποία θα αναπτυχθεί από κοινού με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Ελλάδα) και το Universita Degli Studi di Milano (Ιταλία).
Το PHARM αποτελεί μία πρωτοβουλία χρηματοδοτούμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση εντός του πλαισίου για τα Δικαιώματα, την Ισότητα και την Ιθαγένεια (REC-RRAC-RACI-AG-2019). Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η μοντελοποίηση της ρητορικής μίσους έναντι προσφύγων και μεταναστών σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία με σκοπό την πρόβλεψη και κατ’ επέκταση την αντιμετώπιση εγκλημάτων μίσους, ενώ παράλληλα στοχεύει και στην εξουδετέρωση των αρνητικών επιπτώσεων τους, μέσω της χρήσης avant-garde τεχνικών όπως η δημοσιογραφία δεδομένων και η αφηγηματική πειθώ, σύμφωνά με τον κύριο ερευνητή της πρωτοβουλίας, Carlos Arcila Calderón, μέλος του Παρατηρητηρίου Οπτικοακουστικού Περιεχομένου του Πανεπιστημίου της Σαλαμάνκα.
Το έργο θα συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο και της σχέσης αυτής με τα εγκλήματα μίσους που λαμβάνουν χώρα στον πραγματικό κόσμο, γεγονός που συνεπάγεται «σημαντική πρόοδο στην μελέτη των μέσων μαζικής ενημέρωσης ως μέσο πρόβλεψης πραγματικών γεγονότων», τονίζει ο ίδιος. Παράλληλα, το έργο θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης των ειδήσεων που βασίζονται σε δεδομένα, αλλά και της αφηγηματικής πειθούς, δύο σύγχρονα πεδία της δημοσιογραφίας και της ψυχολογίας των μέσω αντίστοιχα.
Με όλα τα παραπάνω, οι συμμετέχοντες στη μελέτη σκοπεύουν να επιτύχουν «μείωση στη ρητορική μίσους κατά των μεταναστών και των προσφύγων, καθώς και τη θέσπιση πρωτοκόλλου για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους σε άλλες χώρες και διαφορετικές ομάδες-στόχους ».
Η πιο ολοκληρωμένη ηλεκτρονική βάση δεδομένων για την ρητορικής μίσους στη Νότια Ευρώπη
Η μεθοδολογία της συγκεκριμένης πρότασης περιλαμβάνει ένα σύνολο δραστηριοτήτων που αναπτύχθηκαν εντός πέντε διασυνδεδεμένων πακέτων εργασίας με τη συμμετοχή των τριών πανεπιστημίων της κοινοπραξίας. Οι πρώτες ενέργειες θα επικεντρωθούν στον εντοπισμό του περιεχομένου της ρητορικής μίσους και στην κατανόηση του πως αυτό μπορεί να προβλέψει την διάπραξη εγκλημάτων μίσους, και στην συνέχεια θα γίνει χρήση ειδήσεων που βασίζονται σε δεδομένα (με διαδραστικά δημοσιογραφικά δεδομένα παραχθέντα από δημοσιογράφους) και μαρτυριών πρώτου προσώπου (με δραματικές, φανταστικές και αφηγηματικές δομές).
Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, το PHARM θα εφαρμόσει ένα κοινό εννοιολογικό και μεθοδολογικό σχέδιο για ανάλυση και ανίχνευσης ρητορικής μίσους σε μεγάλη κλίμακα, κατά προσφυγών και μεταναστών. Με βάση το τεχνικό πρωτότυπο που θα αναπτυχθεί, οι ειδικοί θα χρησιμοποιήσουν τεχνικές επεξεργασίας φυσικής γλώσσας και μηχανικής μάθησης, με σκοπό τον εντοπισμό ρητορικής μίσους και την αποθήκευση περιεχομένου αυτού του είδους, με σκοπό την δημιουργία της πιο ολοκληρωμένης και περιεκτικής βάσης δεδομένων σχετικά με την ρητορική μίσους στην Νότια Ευρώπη.
Σε συνέχεια των παραπάνω, οι ερευνητές θα δημιουργήσουν ένα μοντέλο σχετικό με τα εγκλήματα μίσους, βασισμένο στα περιγραφικά χαρακτηριστικά της ρητορικής μίσους με σκοπό την πρόβλεψη μελλοντικών επεισοδίων, την δημιουργία μιας σχετικής βάσης δεδομένων και την χρήση σύγχρονων αλγορίθμων μηχανικής μάθησης για την μοντελοποίηση των εγκλημάτων μίσους καθώς και της σωματικής / λεκτικής βίας κατά των μεταναστών και των προσφύγων.
Όσον αφορά τον προβλεπόμενο κοινωνικό αντίκτυπο του PHARM, οι ερευνητές θεωρούν πως οι μετανάστες, οι πρόσφυγες, οι αιτούντες άσυλο αλλά και οι πολίτες γενικότερα σε Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα θα είναι αυτοί που θα ευεργετηθούν κυρίως, αν και η στρατηγική που θα αναπτυχθεί θα μπορέσει πιθανώς να εφαρμοστεί και σε «διαφορετικές χώρες της Κεντρικής ή Βόρειας Ευρώπης και με άλλες ομάδες στόχους». Ένα άλλο σημαντικό σημείο της εργασίας είναι ότι θα βοηθήσει στην κατανόηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι κατά την επαγγελματική ενασχόλησή τους με τη ρητορική μίσους και θα τους συμπεριλάβει ενεργά στην προσπάθεια καταπολέμησής της.
Για την ακρίβεια, οι υπεύθυνοι στο έργο επιδιώκουν οι επαγγελματίες στον χώρο των μέσων μαζικής ενημέρωσης να είναι «άμεσα ευεργετηθέντες» μέσω της συμμετοχής τους στην παραγωγή και την διάδοση της δημοσιογραφίας δεδομένων και της εναλλακτικής αφήγησης και αναμένεται να «διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο στο PHARM». Υπό αυτές τις συνθήκες θα αλληλεπιδράσουν μαζί τους μέσω εθνικών ερευνών, συνεντεύξεων, εργαστηρίων και μέσω επαγγελματικών δημοσιογραφικών ενώσεων για να συνεργαστούν μαζί τους στο ρόλο της αφηγηματικής πειθούς για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους. Κλείνοντας αναφέρουν πως ένα θεμελιώδες στοιχείο για το τελικό επίτευγμα της μελέτης είναι «η αναγνώριση και η μείωση της ρητορικής μίσους μέσω του διαδικτύου και η αποτροπή πιθανών εγκλημάτων μίσους».
Περισσότερες πληροφορίες: Carlos Arcila Calderón, κύριος ερευνητής, και Patricia Sánchez Holgado, υπεύθυνος επικοινωνίας για το PHARM. Observatory of Audiovisual Contents of theUniversity of Salamanca (OCA).
Τηλ.: 647 46 41 81. Email: carcila@usal.es and patriciasanc@usal.es
